Σύμβαση Aarhus

ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ που έγινε στο Aarhus, Δανία, στις 25 Ιουνίου 1998

Η Σύμβαση υπεγράφη στην πόλη Aarhus της Δανίας στις 25 Ιουνίου 1998 και τέθηκε σε ισχύ στις 30 Οκτωβρίου 2001. Μέχρι σήμερα είχε επικυρωθεί από 35 Κράτη, από τα οποία 19 είναι Κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στις 17 Φεβρουαρίου 2005 επικυρώθηκε και από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα με την Απόφαση 2005/370/ΕΚ του Συμβουλίου. Κυρώθηκε από την Βουλή των Ελλήνων και τέθηκε σε ισχύ στις 13 Δεκεμβρίου 2005 (ΦΕΚ Α 303/2005-12-13).

Περιλαμβάνει 22 άρθρα και 2 Παραρτήματα. Για την επίτευξη των στόχων της περιέχει διατάξεις που διακρίνονται σε τρεις τομείς, που αντιστοιχούν στους στόχους αυτούς. Πιο συγκεκριμένα:

1. Λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση πρόσβασης κοινού στην περιβαλλοντική πληροφορία

- Καθιερώνεται η υποχρέωση των Αρχών να λαμβάνουν τα αναγκαία νομοθετικά κλπ. μέτρα για την εφαρμογή των διατάξεων της Σύμβασης και να επιτρέπουν στους υπαλλήλους να διευκολύνουν τους πολίτες (αρ.3).

- Σύμφωνα με τη Σύμβαση, οι πολίτες δεν απαιτείται να επικαλεστούν οποιοδήποτε έννομο συμφέρον, προκειμένου να αναζητήσουν σχετικές με το θέμα πληροφορίες. Η Αρχή είναι υποχρεωμένη να διαθέτει τις πληροφορίες αυτές εντός τριάντα ημερών (εξήντα σε σύνθετες περιπτώσεις). Δικαιούται να αρνηθεί μόνο όταν συντρέχουν λόγοι που αναφέρονται περιοριστικά και πάντα αιτιολογημένα και με ταυτόχρονη ενημέρωση του αιτούντος, αρ.4).

- Επιβάλλεται ανεξάρτητη υποχρέωση σε όλα τα κοινοτικά όργανα, καθώς και στις εθνικές και αυτοδιοικητικές αρχές να δημοσιοποιούν περιβαλλοντικές πληροφορίες (καταλόγους, μητρώα ρύπανσης σε εθνική κλίμακα κλπ), ιδιαίτερα στις περιπτώσεις εκείνες που πιθανολογείται κίνδυνος για την υγεία, το περιβάλλον κλπ. (αρ.5).

- Ενθαρρύνονται η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση του κοινού (αρ.3).

2. Για την ενθάρρυνση της συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων που επηρεάζουν το Περιβάλλον

- Καθιερώνεται συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης σημαντικών αποφάσεων που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (αρ.6). Επίσης συμμετοχή κοινού προβλέπεται στη διαδικασία κατάρτισης, προετοιμασίας και προπαρασκευής ορισμένων περιβαλλοντικών σχεδίων και προγραμμάτων. Προκειμένου η συμμετοχή αυτή να αποβεί ουσιαστική θα πρέπει ήδη από την έναρξη της διαδικασίας λήψης τέτοιων αποφάσεων το κοινό να ενημερώνεται επαρκώς για το αντικείμενο της απόφασης, την υπεύθυνη Αρχή,το χρόνο κλπ.

- Τα Κράτη οφείλουν να προσπαθούν να προωθούν την πραγματική συμμετοχή του κοινού σε κατάλληλο στάδιο κατά την προετοιμασία εκτελεστικών Διαταγμάτων κ.α παρόμοιων δεσμευτικών κανονιστικών πράξεων (αρ.7, 8).

3. Για την πρόσβαση στη Δικαιοσύνη/ άλλους ανεξάρτητους φορείς

- Θεσπίζονται διαδικασίες εξέτασης και αναθεώρησης/ επανεξέτασης των αποφάσεων δικαιοδοτικών οργάνων, όταν το άτομο θεωρεί ότι το αίτημά του για παροχή πληροφοριών έχει απαντηθεί ανεπαρκώς ή απορρίφθηκε αναιτιολόγητα.

Καθιερώνεται ταχεία και οικονομική διαδικασία για τη διεκπεραίωση τέτοιων υποθέσεων, ενώ δεν αποκλείεται η δυνατότητα προκαταρκτικής διαδικασίας επανεξέτασης ενώπιον διοικητικής αρχής.